Hetzelfde principe geldt voor het slaapritme van je baby. Want vooral die kan van de uurwissel het meeste hinder ondervinden. Het heeft geen zin om die van de ene dag op de andere een uur vroeger in te stoppen. Je vervroegt bed- én etenstijd van je oogappel beter dag na dag met enkele minuutjes. Begin ongeveer een week op voorhand. Zo kan de overgang in kleine stapjes verlopen. De garantie dat dit van een leien dakje zal lopen, is er niet. Maar voorkomen is beter dan genezen, toch?
Zo schakel je over van winteruur naar zomeruur
Tijdens het laatste weekend van maart draaien we de klok een uurtje vooruit naar de zomertijd: 2 uur wordt 3 uur. Dit zijn enkele tips zodat jij en je gezin minder last hebben van die kortere nacht:
- Kruip tijdens de 4 voorgaande nachten telkens een kwartier vroeger in bed.
- Verduister je kamer na de omschakeling wat vroeger, ook al is het buiten nog licht.
- Bouw je dag rustig af en vermijd ’s avonds het gebruik van je gsm, tablet of computer.
- Zorg voor zoveel mogelijk licht ’s ochtends en gebruik eventueel een wake-up light.
Pas je slaapritme geleidelijk aan het zomeruur aan
Bij de omschakeling van winter- naar zomertijd, moeten we het met een uurtje minder slaap doen. En dat verteert niet iedereen even goed. Om het jetlag-gevoel op de dag na de uurwissel tegen te gaan, begin je best enkele dagen op voorhand je slaapritme aan te passen. Start op woensdag en kruip gedurende 4 nachten telkens een kwartiertje vroeger onder de wol. Probeer ook ’s ochtends altijd een kwartier vroeger op te staan. Zo ben je op zondag al helemaal mee met het nieuwe ritme.
Hoe bereid je een baby voor op het zomeruur?
Speel met licht
Licht speelt een enorm belangrijke rol in ons bioritme. Wanneer het donker wordt, begint ons lichaam de rustgevende hormonen melatonine en serotonine aan te maken. Die zorgen ervoor dat we slaperig worden. Omgekeerd wakkert zonlicht de aanmaak van dopamine aan: een stof die ons net meer energie geeft. Meer over de wisselwerking tussen die hormonen lees je in dit artikel over hoe je snoozen kan afleren.
Je doet er dus goed aan om ’s ochtends de gordijnen of je rolluiken wagenwijd open te trekken en meteen met veel licht op te staan. ’s Avonds geldt de omgekeerde regel: hoe donkerder je kamer, hoe beter. Maar na het ingaan van het zomeruur blijft het ’s avonds langer licht. Doe dus de gordijnen dan ook wat vroeger dicht, ook al is het buiten nog licht. Je hersenen worden gefopt en zullen serotonine beginnen aanmaken, waardoor je sneller zal kunnen inslapen.
Ook hier weer hetzelfde voor je kindje. Voorzie een goed avondritueel waarin je de dag rustig afbouwt en verduister de kamer een uurtje voor bedtijd, ook al is het buiten nog licht.
Vermijd voor het slapengaan het blauw licht van je gsm, laptop of tablet
Voor je onder de wol kruipt nog even Facebook checken, door je Instagram-feed scrollen of een paar mails of chatberichten beantwoorden? Dat doe je beter niet. Het onnatuurlijke licht van onze elektronica remt de afscheiding van melatonine af. Bovendien worden je hersenen geprikkeld door de vele meldingen en notificaties die je via sociale netwerken ontvangt. Zo blijf je langer alert en stel je de ‘relax-modus’ voor het slapengaan uit.
Sta op met een wake-up light
’s Ochtends meteen klaarwakker en goedgemutst opstaan? Het kan met een wake-up light! Zo’n lichtwekker bootst het opkomen van de zon na in je slaapkamer en zorgt ervoor dat je stijf van de dopamine aan de ontbijttafel aanschuift. Nu ja: dat is misschien wat overdreven, maar het is wel een fijne manier om rustig wakker te worden.
Wat is het zomeruur eigenlijk?
Wanneer we overschakelen naar het zomeruur, draaien we de klok een uur vooruit: 2 uur wordt 3 uur. Dat wil zeggen dat de zon een uur later opkomt én ondergaat. We doen dit zo sinds 1977. Er woedde toen een economische crisis en overheden hoopten om energie te besparen door de tijd meer af te stemmen op het leefritme van de mensen. De wintertijd (UTC+1) is dus eigenlijk de tijd die het nauwst aansluit bij de wereldtijd (UTC), vroeger ook de ‘Greenwich Mean Time’ genoemd.
Verschillende studies hebben echter aangetoond dat die besparing van energie verwaarloosbaar is. Bovendien heeft het prullen met de klok enkele negatieve neveneffecten als gevolg: het ontregelt ons bioritme, verschillende landen schakelen op verschillende momenten over op zomer- en wintertijd, er zouden in de week na de omschakeling meer auto-ongevallen én hartaanvallen gebeuren…
Zomeruur afschaffen dan maar?
Er gingen de laatste jaren steeds vaker stemmen op om komaf te maken met het zomeruur. In Europa vindt de laatste verplichte omschakeling naar de zomertijd op zondag 28 maart 2021 plaats. Lidstaten van de EU kunnen daarna zelf kiezen of ze in de wintertijd of de zomertijd willen leven.
Die keuze is in essentie terug te brengen tussen kiezen voor meer daglicht (in de zomertijd) of voor meer slaap (in de wintertijd). Op deze grafiek zie je wanneer de zon opkomt en ondergaat in de zomer- en de wintertijd:
De zomerse terrasjes en zwoele zomeravonden bij de barbecue zouden ons haast instinctief doen kiezen voor optie één. Maar chronobiologen (dat zijn wetenschappers die ons bioritme bestuderen) raden toch aan om permanent voor wintertijd te kiezen, want die sluit beter aan bij onze biologische klok.
Permanent leven in de zomertijd zou vooral ’s winters nadelige gevolgen hebben, zoals:
- Slaaptekort
- Stemmingsschommelingen
- Medische aandoeningen zoals hartinfarcten
- Moeilijkheden om op te staan (in de winter) omdat het zo lang donker blijft
